Twórczość jako niezwykły dar

Twórczość to niezwykły dar, który w życiu osób w spektrum autyzmu pełni szczególną rolę. Jest nie tylko sposobem na radzenie sobie z codziennymi wyzwaniami, ale także unikalnym językiem komunikacji i szansą na wyrażenie swojej indywidualności. W tym wpisie chcę opowiedzieć, jak kreatywność staje się dla osób w spektrum schronieniem, mostem do innych ludzi i często kluczem do zawodowego spełnienia.

Moje osobiste doświadczenie z twórczością

Twórczość towarzyszyła mi przez większość życia, przybierając różne formy. Malowanie, rysunek, robienie na drutach, szydełkowanie biżuterii czy nawet tworzenie glinianych lalek – każda z tych dziedzin dawała mi przestrzeń, w której mogłam być sobą. W latach 2010–2015 moje życie artystyczne nabrało tempa. Zorganizowałam pięć wystaw swoich prac – zarówno w Anglii, jak i w Hiszpanii. W Hiszpanii prowadziłam także warsztaty artystyczne dla dzieci, co było dla mnie wyjątkowym doświadczeniem.

Sztuka była dla mnie nie tylko formą wyrażenia siebie, ale także swoistym językiem, dzięki któremu mogłam pokazać swoją perspektywę świata – bogatą, pełną szczegółów, często odmienną od tego, co postrzegają inni. Jednak sukcesy artystyczne i związane z nimi wydarzenia, takie jak wernisaże, rozmowy o sztuce czy prowadzenie warsztatów, wymagały ode mnie intensywnej interakcji z ludźmi. Konieczność small talku, wyjaśniania swojej wizji artystycznej i bycia w centrum uwagi stały się dla mnie przytłaczające.

Przeciążenie sensoryczne, jakie temu towarzyszyło, było ogromne. Z czasem zrozumiałam, że dalsze wystawy i warsztaty przynoszą więcej stresu niż satysfakcji. Twórczość zaczęła tracić swoją pierwotną rolę – schronienia i ucieczki od świata. Podjęłam trudną decyzję, by zaprzestać wystawiania swoich prac i prowadzenia warsztatów.

Pisanie natomiast pozostało – i nadal pozostaje – moją największą pasją. Jest to dla mnie forma wyrażenia siebie, która nie wymaga fizycznego bycia z ludźmi. Mogę pisać w zaciszu swojego domu, w swoim tempie, bez presji społecznych norm. To właśnie w pisaniu odnajduję spokój i radość. Przelewanie myśli na papier (lub ekran) daje mi możliwość ułożenia w słowa tego, co czuję, co widzę i jak odbieram świat. Pisanie pozwala mi wyrażać siebie bez kompromisów, bez konieczności tłumaczenia się czy dostosowywania do oczekiwań innych.

Dziś twórczość – zarówno pisarska, jak i artystyczna – jest dla mnie przede wszystkim formą autoterapii. To sposób na odnalezienie siebie w świecie pełnym chaosu i bodźców. Każdy tekst, każdy obraz, każde małe dzieło to opowieść o mnie i mojej drodze.

Spektrum a twórczość – doświadczenia Neli Rudki

Twórczość  to dla mnie wykorzystanie mojej wyobraźni i przeniesienie jej na coś namacalnego i widocznego. Nie nazwałabym siebie artystką, tylko osobą z dużą wyobraźnią i wieloma pomysłami na wyrażenie tego, co aktualnie siedzi miw głowie. 

Nie wyobrażam sobie mojej codzienności bez tworzenia czegoś nowego, bo to sprawia, że mam cel w życiu, mam o czym myśleć, na czym się skupiać, tworzyć plany na potem, organizować co i jak oraz kiedy zrobię. Twórczość w moim wydaniu to sposób na relaks, odprężenie, zajęcie głowy innymi myślami niż te konieczne i codzienne – praca, obowiązki domowe, rachunki, newsy ze świata itp. Czasem moja twórczość staje się nawet odrobinę męcząca, gdy w nadmiarze zajmuje mój umysł, gdy pojawia się to „wredne”uczucie dążenia do perfekcji i mocna krytyka swoich rezultatów. Wówczas moja twórczość i zainteresowanie mogąprzerodzić się w czasochłonną czynność, w prawdziwą „harówkę”.

Od zawsze lubiłam wizualny przekaz, łączenie kolorów, struktur, form. Przejawiało się to na przestrzeni lat w różnej formie. Był czas kiedy uwielbiałam dekorować swoje wnętrza, małe bo małe, ale i tak dające sporo możliwości. To były i większe remonty i te mniejsze, tworzenie nowych dekoracji, od zawsze łączenie kolorów, printów i różnych faktur. Kocham eklektyzm we wnętrzach!

Był czas, gdy dużo fotografowałam, lubiłam zwłaszcza uliczne ujęcia. Za obiektywem aparatu czułam się komfortowo. Nie lubię być przed nim, zdecydowanie wolę za nim.

Do teraz zdjęcia są dla mnie fantastycznym sposobem na „zamrożenie chwili” bez zbędnego komentarza. To również sposób na obserwację ludzi tak z boku, bez wchodzenia w interakcje. Moje zdjęcia cieszyły moje oko, pocieszały mnie w trudnych chwilach.

Potem przyszła chęć na szycie. Miałam dwa podejścia, z tego to drugie trwa aktualnie. Ponownie praca z materiałami, różnymi ich strukturami, kolorami i wzorami. No i wszechobecna w moim życiu moda, którą uwielbiam. Moda to dla mnie sposób na wyrażenie mojej kolorowej wewnętrznej natury, moich sprzeczności. Nie zawsze potrafię pokazać to zachowaniem, a modą mogę się trochę uzewnętrznić, bez konieczności mówienia, działania, wchodzenia w różne interakcje. Fascynuje mnie oglądanie modowych zdjęć i grafik na przestrzeni lat, uwielbiam modowy vintage.

Obecnie szyję ubranka dla lalek Blythe, które same w sobie są dziełem innych artystów. Sprawia mi to dużo przyjemności i cieszy moje oko. Lubię też prezentować je „online”. To nie wymaga ode mnie bycia śmiałą, przebojową  i odważną społecznie. Z tej trony Internet daje naprawdę duże możliwości wyrażenia artystycznego, nawet dla introwertycznych osób.

W tle tych wszystkich kolorowych, kreatywnych czynności od zawsze było pisanie. To najlepszy sposób na wyrażenie siebie. Na papier najłatwiej przelać emocje. Człowiek jakby mniej wstydzi się swoich emocji, czuje się pewniej w słowie pisanym. To właśnie pisanie przychodzi mi stosunkowo najłatwiej, na pewno zdecydowanie łatwiej niż rozmowa.

Warto znaleźć sposób na pobudzenie swojej kreatywności, na wyrażenie swoich emocji, odkrycie chociażby rąbka swojego „ja”, na uzewnętrznienie siebie poprzez jakąkolwiek twórczość. Z własnego doświadczenia polecam to zwłaszcza osobom skrytym, introwertycznym czy wykazującą cechy spectrum.

Twórczość jako klucz do świata

Twórczość jest jak klucz otwierający drzwi do świata, w którym to my ustalamy reguły. Dla osób w spektrum jest czymś więcej – to możliwość pokazania siebie takim, jakimi są naprawdę, bez maskowania, bez lęku przed niezrozumieniem.

Moje doświadczenie pokazuje, że sztuka i kreatywność mogą być zarówno ucieczką, jak i sposobem na życie, ale zawsze pozostają przestrzenią wolności. Nawet jeśli zrezygnowałam z wystaw i warsztatów, nadal tworzę – na własnych zasadach. Pisanie daje mi siłę i motywację do działania.

Zachęcam Was, byście wspierali siebie lub swoich bliskich w odnajdywaniu własnych dróg artystycznych. Niezależnie od tego, czy tworzycie dla siebie, czy dla świata – każdy akt twórczy ma ogromną wartość. A może macie swoje historie związane z kreatywnością? Podzielcie się nimi w komentarzach!

Sprawdź załączone linki, by zgłębić temat twórczości w spektrum autyzmu i znaleźć inspirujące wskazówki.

Sztuka jako forma terapii dla osób z autyzmem

Rola arteterapii w pracy z dziećmi ze spektrum autyzmu

Przeciążenie sensoryczne

Edukacja domowa

Pytanie do Was, drodzy czytelnicy

Jaką rolę pełni twórczość w Waszym życiu? Czy stanowi dla Was formę ucieczki, sposób na radzenie sobie z codziennością, czy może jest Waszym zawodowym powołaniem? Podzielcie się swoimi doświadczeniami – każda historia ma znaczenie!

A już jutro na blogu poruszę temat, który jest często pomijany, ale niezwykle ważny – seksualność osób w spektrum autyzmu. Opowiem o wyzwaniach, stereotypach oraz o tym, jak wspierać w tej sferze bliskich w spektrum. Wpis będzie wzbogacony o wyjątkową rozmowę Natalii Knap i Lusi Janickiej, które podzieliły się swoimi przemyśleniami na ten temat.

Nie przegap tej okazji, by zgłębić temat i spojrzeć na niego z nowej perspektywy!

Kontakt:

Wpisy gościnne: achmiel@aspergerkawsieci.com

Instagram: aga_aspergerka_w_sieci

Dedykowana grupa na FB: Głos w Spektrum